„Szczur. Niechciany gość czy mistrz przetrwania” – pierwsza konferencja w Polsce poświęcona szczurzym sprawom
13 grudnia 2025 w Krakowie odbędzie się pierwsza w Polsce konferencja w całości poświęcona życiu szczurów i ich miejscu w przestrzeni miejskiej.
Wydarzenie „Szczur. Niechciany gość czy mistrz przetrwania” powstaje z inicjatywy Fundacji W imię zwierząt, a współorganizatorem jest Fundacja Mushika.
Dlaczego zajmujemy się szczurami?
Szczury żyją tuż obok nas – w piwnicach, śmietnikach, kanałach i innych miejskich zakamarkach. Towarzyszą człowiekowi od tysięcy lat, ale nadal pozostają jednymi z najbardziej niezrozumianych zwierząt. W popkulturze zwykle symbolizują „brud” i „zagrożenie”, choć w rzeczywistości to gatunek o niezwykłej inteligencji, rozwiniętej społeczności i zdolności uczenia się.
Osobną grupę stanowią szczury laboratoryjne, wykorzystywane w eksperymentach na całym świecie. Trafiają tam z tych samych powodów, które czynią je wyjątkowymi w naturze: są inteligentne, społeczne i szybko się uczą. Ten paradoks tylko mocniej pokazuje, jak złożona jest nasza relacja z tym gatunkiem.
Rozbieżność między faktami a stereotypami jest jednym z powodów, dla których powstał pomysł na organizację tej konferencji – brakowało przestrzeń do rozmowy o zwierzętach, które widzimy często, lecz rozumiemy rzadko.
Premiera raportu Mushiki o szczurach
W gronie prelegentek i prelegentów pojawi się Katarzyna Wypychewicz, Prezeska Fundacji Mushika. Opowie o naszym nowym opracowaniu „Nieznani mieszkańcy miasta. Raport o szczurach.”, które wkrótce będzie miał swoją premierę. To pierwsze w Polsce tak szerokie spojrzenie na szczury wolno żyjące – ich biologię, zachowania, rolę w ekosystemie, status prawny oraz to, jak kształtuje je kultura i język.
Raport pokazuje, że szczur nie jest „problemem do eksterminacji”, tylko częścią miejskiego ekosystemu. A konflikty wynikają nie z „natury szczura”, lecz z infrastruktury, gospodarki odpadami i naszych przyzwyczajeń. Jeśli chcesz otrzymać raport, gdy tylko zostanie opublikowany, zapisz się do naszego newslettera.
Konferencja interdyscyplinarna – nauka, sztuka, edukacja
„Szczur. Niechciany gość czy mistrz przetrwania” to wydarzenie, które łączy różne perspektywy:
– krytyczne studia nad zwierzętami i humanistykę środowiskową,
– medycynę weterynaryjną i prawo ochrony zwierząt,
– sztukę i aktywizm,
– doświadczenie osób działających przy ratowaniu szczurów laboratoryjnych.
Towarzyszyć jej będzie także miniwystawa sztuki poświęcona szczurzym tematom.
O czym będziemy rozmawiać?
Na konferencji skupimy się na tym, co najważniejsze dla realnej zmiany podejścia do szczurów w polskich miastach:
1. Humanitarne i skuteczne metody współistnienia
Dlaczego tradycyjne deratyzacje nie działają? Jakie rozwiązania naprawdę ograniczają konflikty?
2. Język, który kształtuje postrzeganie szczurów
Czy słowo „szkodnik” więcej zaciemnia, niż wyjaśnia?
3. Rola szczurów w ekosystemie miejskim
Jak realnie wpływają na miasto i jego mieszkańców?
4. Jak rozwiązywać konflikty bez przemocy?
Co można zrobić zamiast trucia i czy da się ograniczać populacje etycznie?
5. Empatia w projektowaniu miasta
Dlaczego wrażliwość na zwierzęta to także lepsze środowisko dla ludzi?
Zapisy zamknięte
Na wydarzenie mamy już komplet uczestników.
Jeśli zwolnią się miejsca, poinformujemy o tym w wydarzeniu na Facebooku – warto tam zaglądać.
Dlaczego to wydarzenie jest ważne? Bo szczury już tu są. Były, są i będą w naszych miastach – niezależnie od tego, co o nich myślimy. Pytanie brzmi: czy wybierzemy przemoc i ciągłą, nieskuteczną walkę, czy mądre zarządzanie, oparte na wiedzy, współpracy i empatii.
I właśnie o tym jest ta konferencja.